«اَلسَّلامُ عَلی وَلِیِّ اللهِ وَ حَبیبِهِ، اَلسَّلامُ عَلی خَلیلِ اللهِ وَ نَجیبِهِ، اَلسَّلامُ عَلی صَفِیِّ اللهِ وَابْنِ صَفِیِّهِ، اَلسَّلامُ عَلیَ الْحُسَیْنِ الْمَظْلُومِ الشَّهیدِ. عَلَی أَسِیرِ الْکُرُباتِ وَقَتِیلِ الْعَبَرَات...» سلام بر ولی خدا و حبیبش، سلام بر دوست خدا و نجیبش، سلام بر بنده برگزیده خدا و فرزند برگزیده‌اش، سلام بر حسین مظلوم شهید، سلام بر آن دچار گرفتاری‌ها و کشته اشک‌ها.

امام حسین(ع) تجلی آدم تا خاتم بوده و زیارت آن حضرت در روز اربعین به نوعی تجدید عهد با امام حسین(ع) و امامان معصوم(ع) و ابراز وفاداری به آنان و راه و مرامشان است. این زیارت ابراز عداوت و برائت از قاتلان و دشمنان آنان، تولی و تبری، اعلام آمادگی برای جانفشانی در راه مقدس آنان و بیان مواضع و همبستگی با خط نورانی اهل‌بیت پیامبر(ع) و ایثارگری در راه مکتب و عقیده است. مواردی ارزشمند که آن‌ها را از دستاوردهای فلسفه عاشورا و قیام حسینی می‌دانیم. سرفصل‌هایی که در زیارت اربعین بازگویی می‌شود و زائر حسینی این باورها را از دل بر زبان جاری می‌کند تا زمینه رسوخ قلبی و نمود اجتماعی آن فراهم آید.

ثواب زائر امام حسین(ع)

یکی از مقدس‌ترین و بافضیلت‌ترین زیارت‌هایی که در فرهنگ دینی و روایات اسلامی بیان شده است، زیارت مرقد سیدالشهدا(ع) در کربلا و روز اربعین است، به‌طوری‌که برای زیارت هیچ امامی به این اندازه سفارش نشده است. در این مورد با سلسله پرسش‌های قابل تأمل و تعمقی روبه‌رو می‌شویم. یکی از پرسش‌های برجسته در این موضوع میزان اجرها و ثواب‌هایی است که در مورد این زیارت بیان شده و به صورت ظاهری تناقضات و تعارضات و یا به تعبیری تنافی میان روایات دیده می‌شود.

به‌طور نمونه در برخی روایات آمده اگر کسی توفیق پیدا کند به زیارت حضرت سیدالشهدا(ع) برود، ثواب و اجر این زیارت معادل با سه حج واجب خواهد بود. در بعضی دیگر از روایات بیان  شده اگر کسی توفیق زیارت اربعین یا زیارت حضرت سیدالشهدا(ع) را پیدا کند ثواب و اجر این زیارت معادل چند عمره خواهد بود. یا در برخی از روایات آمده اگر کسی به زیارت حضرت سیدالشهدا(ع) برود و این زیارت با پیاده‌روی و زحمت همراه شد، بر آن عمل صالح زائر و زیارت مرقد حضرت سیدالشهدا(ع) هزاران ثواب و اجر مترتب می‌شود.

ممکن است برای افرادی این سؤال به وجود بیاید که چگونه امکان دارد این روایات که ممکن است بعضاً در ظاهر با هم متنافی باشند قابل جمع باشند؟ برای یافتن پاسخ دقیق این‌گونه پرسش‌ها و تنافی ظاهری از درون همین روایات دو راه وجود دارد.

ابتدا اینکه بدانیم بیان اعداد مختلف در ثواب و اجر، به کیفیت زیارت بستگی دارد. یعنی اگر زیارت با مشقت انجام شود، پیاده، با پای برهنه و زحمت بسیار، هزاران برابر ثواب و اجر دارد. کسی که پیاده و پابرهنه در این راه زیارت قدم بردارد معادل سه حج و چند عمره ثواب نصیب او می‌شود. اما اگر کسی همین زیارت را به صورت ماشیا و حافیا انجام ندهد، طبیعی است اجر و ثواب او کمتر خواهد شد.

راهکار دوم را می‌توانیم در کلام مرحوم علامه مجلسی بیابیم. این محدث خبیر و بزرگ شیعه در بحارالانوار در این خصوص بیان کرده نباید به اعداد وارد شده در روایات خیلی توجه کرد، چرا که این اعداد نشانه کثرت است. در این خصوص عدد معین در ذهن ما نباشد، بلکه این اعداد نشانه کثرت است. وقتی امام(ع) می‌فرماید زیارت حضرت سیدالشهدا(ع) هزار برابر ثواب دارد، عدد هزار مقصود خود عدد نیست بلکه کلام امام(ع) ناظر به کثرت ثواب است و زائر حسینی برخوردار از ثواب مضاعف برخوردار خواهد شد.

اگر با این دید این ثواب‌ها را تحلیل کنیم، دیگر جایی برای چنین شبهاتی باقی نخواهد ماند.